第4章
渭水河畔。
beianershiyuwantujuejingruiyanzhenyidai。
wandaoshanshuozhehanmang，kongqizhongmimanzhesushadeweidao。
“datangtianzizaici，qingjieli、tulierweikehanchuzhenshuohua！”
daodananandefangxuanling，zailishimindeshiyixia，chaozhebeiandahan。
tujuezhongjunjunzhenzhong，jieli、tulierrenduishiyiyan。
“nananchenyangungun，lishiminquezhidaileliugerenguolai，zheishigaoshenmemingtang？”
shencaigaodadejielixiayishidewozhuyaojiandewandao，lahuangdelianshangxiemanyihuo。
突利可汗眯起眼睛。
tachenmopianke，youyoudao：“guantalishiminhululimaideshenmeyao？”
“woerrenkongxianershiwan，ruoshibuganchuzhen，qibushibeitachixiao？”
tulikehanshuozhe，cemachuzhen，chaozheweishuianbianerqu。
jielikehanjianzhuang，shuangtuijiajinmadu，yegenleshangqu。
“duobi（jielikehan）、shenbobi（tulikehan），nitujueyuwodatangzaoyoumengyue。”
“rujinnierrenbeixinqiyi，qiburangtianxiarenchixiao？”
lishiminzuoshouanjian，youshouzhizhetujuekehanpokoudama。
jieliyutulierrenlaolianyihong。
“lishimin，woyudatanghuangdiliyuanyoumengyue，yunihegan？”
“nituluxiongdi，bifutuiwei，woqianlaitaofa，zhulaohuangdifuwei，cinaititianxingdao！”
jielikehanhouzhelianpi，dayanbucan。
呸！
lishiminhencuileyikou：“cinaiwodatangguoshi，qiyongnitujuerenchashou？”
“jirannitujuerenbeixinqiyi，wodatangjiangshiyejuefeiruanruokeqi！”
“zhenshenhoudaijiashushiwan，niruoyaozhan，zhenfengpeidaodi！”
lishiminqiangyingdetaidu，rangjieli、tuliliangweikehanchijingbuxiao。
zhiqiantamenshoudaoxiaoxi，datanghuangshizhengbian，guoneikongxu，zheicaichenjinanxia。
kerujinhuafengtubian，fandaoshirangerrencuoshoubuji。
“kehan，wojunchihouzailingzhoudaofaxiantangjunzongji。”
“kanjingqishuliang，yueyoushangwanren！”
zhengzaizheishi，yimingtujuejianglingjicongcongdelaidaoliangweikehanshenbian。
jieli、tulierrendajingshise。
“zaole！lingzhoudaoshiwojunchetuibijingzhilu。”
“kanlailishiminzaoyouzhunbei，zheishiyaoduanwojundehoulua！”
jielikehanmeitouzhitiao，yanshenzhongshanguohuangkongzhise。
“报！”
“erweikehan，chengneichuanlaixiaoxi，shizhezhishisilibeiqin。”
“datangfangmianyijingzuohaojuezhanzhunbei！”
youyimingjianglingganguolai，yuqizhongmanshijizaohehuangluan。
“ai！womenhaishixiaokanlelishimin。”
“xianzaikanlai，nananchenyangungun，yinggaijiushilishiminshexiadefubing！”
“zhidengzhewomenfadongjingong，zuanjintashexiadebaoweiquanzhong，nanguaitayoudiqijiudailiugerenqianlai。”
tulikehanxiangshixieleqidepiqiu，shenseandanxialai。
jielikehanyaguanjinyao，yanshenzhongmanshibugan。
“bale，jiranruci，womenburuzhudongtichuyihe，laoquxieshihui。”
游牧民族向来如此。
youyumeiyouwanshandezhengzhitixi，jielveyejiuchengweiletamendezhuxuanlv。
jielikehanjiangmuguangzhongxinfanghuinanan，zhengqiaopengshanglishiminruilideyanshen。
jielikehanxintouyizhan，xiayishidebikai。
lishiminjianzhuanghuixinyixiao。
duifangcongqishishangjiuyijingshule。
“lishimin，nishuodeyeyoujifendaoli。”
“wotujuenaner，yuanyiyunizhongxinmengshi，liangguoshidaijiaohao，yongbuqidaobing！”
“ranwotujuejianerweinidatangguoshinanxia。”
“nidatangshenweitianchaoshangbang，zongyaoyousuobiaoshi。”
“fouzejiusuanwotongyituibing，woshenhoudeshushiwantujuejianeryebudaying！”
yaoshuolianpihou，jielikehanchengdier，juemeiyourenganchengdiyi。
nanandegaoshilian、fangxuanlingerrenwenyan，likesonglekouqi。
zhangankongxu，tamenxinzhiduming。
rujintujuerenzhudongtichuyihe，jueduishiqianzainanfengdehaojihui。
“zhenjueduibuhuikuidaipengyou，yejueduibuhuikuanshudiren！”
“xiwangnimentujuehaoziweizhi，ruoshizaigansihuimengyue，zhenbidingbuhuiqingrao！”
yankanzhetujuerenrensong，lishiminfachunuhou，qishishangwanquanyadaoleduifang。
“jirannimenchengxinyihe，yuanyiyuzhenzuopengyou。”
“zhenmingribeixialiwu，wushizaiweishuihebian，shabaimamengshi，nierrenqiebukewuleshichen！”
“fouzexiuguaizhenfanlianwuqing！”
lishiminminglingdekouwen，rangjieli、tulierrenhenshibushuang。
zhiyinjidanlishimindeshili，zhinengniezhebizidayingxialai。
huidaoliangyidian，lishiminlikemingrenjiangsuhaoqinglai。
“haha！shengun，zhenchenggongle！”
“jielihetulineiliangge**，jintianqishiquanwu，jiazheweibahuiliuliudehuiqule！”
yijiandaosuhao，lishiminbianfachuyizhenshuanglangdexiaosheng，gaoxingdixiangshigehaiziside。
suhaofanlefanbaiyaner，yi**zuozaiyujieshang，kanyebukanlishiminyiyan。
yanjianxiyuewurenfenxiang，lishiminjile。
“shengun，nibuhuihaizaiyinweizuotiandeshiqingshengzhendeqiba？”
“weimianyouxietaixiaoxinyanerleba？”
suhaolenghengyisheng：“lunxiaoxinyaner，sheinengbideshangnilier？”
“zhongyannier，nidongbudonga？”
lishimingangadexiaolexiao。
taquanranbuguxingxiang，jinaizhesuhaozuolexialai。
“shengun，nijiranlaiziweilai，jiuyinggaizhidao，xuanwumenzhibianshizhenbuyuanyitiqide。”
“ruofeidagebidejin，zhenyouzenmehuizuochutuluxiongdideshilai？”
“yidandagedengji，zhenhetiancefujiuchendexiachangjuebuhuitaihao。”
“weilebaohuzijihejiaren，yeweilenenganzhaozhendelixiangquzhilidatang。”
“zhencaijuedingtingerzouxiande。”
lishiminkanxiangdianwai，wangrijianyideyanshen，cishiwuqizhaozhao。
ziguzuishiwuqingdiwangjia。
xiongdiqingyizaihuangweimianqian，haiburuyizhangcezhi。
suhaocishijingranyouxietongqinglier。
“wohenlijieni，danyeyaotixingni。”
“houzangjianchengtaiziheqiwangyuanjishifeichangyoubiyaode。”
lishiminzhoumei，lianseyouxienankan。
“为何？”
“houzangtamen，qibushigaosutianxiaren，zhenshacuorenlema？”
苏浩摇摇头。
“恰恰相反。”
“nihouzangtamen，cainengzhangxiannishengzhurenjundexionghuai。”
“genghekuang，shishushangmingquejizai，yinweijianchengtaiziheqiwangyuanji，qianlianlebushaoren，gaodechaoyeshangxiarenxinhuanghuang。”
“shaluzheizhongshier，yidankaishile，jiusuannixiangtingxialai，yehuiyoubieyouyongxinzhirenbizhenitingbuxialai。”
“huanyanzhi，zaoyitiancongxuanwumenshijiandeyinyingzhongzouchulai，zaoyitianyouliyushizhannidebaofuyulixiang。”
suhaoyancikenqie，wanquanzhanzailishimindejiaodu，qukaolvzhengjianshidelibi。
lishiminruoyousuosidediandiantou。
“shengun，nishuodeyoujifendaoli。”
“biqizhangsunqiangyingdetaiduhaoduole。”
tiqizhangsunwuji，lishiminbuyouzizhudepiepiezui。
“duile，shengun，zhiqiannishuoshenmepanduolamohe。”
“那是什么东西？”